Hayatta kalmamızı destekleyen en önemli ihtiyaçlarımızdan biri yemek yemek! Mide gurultusu ile kendini belli eden, rutinimize uygun bir porsiyonun rahatlıkla doyum sağlayabildiği, yedikten sonra suçluluk hissettmediğimiz ve en önemlisi “bedenimizi doyurmak” için besin aldığımızda yaşamımızı sürdürmeye yönelik eksikliği kapatmış oluyoruz. Peki tok olunduğu halde, aniden gelen açlıkla, kontrolsüzce besinlere ulaşmaya çalışılan, çoğunlukla abur cubur içeren, yedikten sonra suçlu hissettiren ve “ruhumuzu doyurmayı” hedef alan açlık?

Genellikle endişe veya sinirlilik gibi olumsuz duygulara tepki olarak aşırı yeme eylemi olarak da tanımlanan duygusal açlığı pek çok araştırma baş edilemeyen duyguların fiziksel dışavurumu olduğunu göstermiştir. Düzenlenemeyen duyguların yemeye neden dönüştüğü hakkındaki teorilerden biri, -Heatherton(1991)- yemenin olumsuz kişisel farkındalıktan kaçma girişiminin bir parçası olarak ortaya çıktığını bildirmektedir. Yani dikkat olumsuz durumdan uzaklaşarak anlık olan yeme aktivitesini odaklanır. Bu da kişinin tehdit içerikleri ile uğraşmaktan kaçınmasına olanak sağlar. Farklı teorilerin de dikkat çektiği bir nokta ise, duygusal yeme gerçekleşmeden önce bireylerin uygun şekilde düzenleyemedikleri duygulanımları yaşadıkları ve erişebildikleri ancak bu duygulanımlara son derece uyumsuz görünen bir strateji uyguladıkları noktasıdır.

Bu strateji nasıl daha uyumlu hale getirilebilir?

Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki; yaşanılan deneyimler birbirine ne kadar benzese de kendi içerisinde biricik özellikler taşır. Sizi yeme davranışına yönlendiren süreçler başkasından ya da sizin diğer zamanlardaki deneyimlerinizden farklı nitelikler taşıyabilir. Bu yüzden duygusal yeme davranışına yönelmeden önce hayatınızda neler olduğu, bu olanların size hem duygusal hem bilişsel olarak nasıl yansıdığı, hangi ortak deneyimlerde bu davranışın ortaya çıktığı ve bu davranışa yönelik yorumunuz bu noktada önemlidir. Bu şekilde, tekrar eden döngülerin başlangıç kaynağını bulup kaynağa müdahale etmek ve alternatif davranışlar oluşturmak mümkün olacaktır.

Klinik psikolog Aleyna Şahin tarafından aşağıdaki kaynaklardan çevirilerek yazılmıştır.

Evers, C., Stok, F. M. (2010). Feeding Your Feelings: Emotion Regulation Strategies and Emotional Eating. Personality and Social Psychology Bulletin. 36(6). 792–804.

Adriance, M. A., Rider, D., Evers, C. (2011). Emotional eating: Eating when emotional or emotional about eating? Psychology & Health, 26:1, 23-39.